Laagspanning is een belangrijk begrip in zowel huishoudelijke als industriële elektrotechniek, maar wat houdt het precies in? Vaak denken mensen dat laagspanning verwijst naar spanning lager dan 230 volt, bijvoorbeeld 24 of 12 volt. Dit is echter een misverstand. In werkelijkheid is laagspanning veel breder. Hieronder leggen we uit wat laagspanning echt betekent, hoe het werkt en wat de toepassingen zijn.

Wat is Laagspanning?

Laagspanning verwijst naar spanningen tot 1.000 volt voor wisselstroom (AC) en tot 1.500 volt voor gelijkstroom (DC). Dit betekent dat de standaard netspanning in woningen en bedrijven, 230/400 volt, ook onder laagspanning valt. In Nederland moeten laagspanningsinstallaties voldoen aan de richtlijnen van de Europese laagspanningsrichtlijn. Deze richtlijn zorgt ervoor dat de elektrische installaties veilig zijn en betrouwbaar functioneren.

Hoe wordt Laagspanning Geproduceerd?

Na het transport via hoogspanningsleidingen wordt de stroom, vaak met een spanning van 10 kV (kilovolt), getransformeerd naar lagere spanningen. In woonwijken en commerciële gebouwen wordt deze spanning omgezet naar 400 volt voor driefasige aansluitingen, en naar 230 volt voor eenfasige aansluitingen in huizen. Deze omzetting gebeurt via transformatorstations die verspreid staan over het elektriciteitsnetwerk.

Laagspanning in Huishoudens en Bedrijven

Huishoudelijke Installaties

In Nederlandse woningen is de standaard netspanning 230 volt. Dit is voldoende voor de meeste apparaten zoals verlichting, koelkasten en televisies. De stroom wordt verdeeld in verschillende groepen in de groepenkast, waarbij elke groep doorgaans beveiligd is met een automaat van 16 ampère. Dit betekent dat per groep maximaal 3.680 watt aan vermogen kan worden aangesloten (16 A x 230 V = 3.680 W).

Voor nieuwe aansluitingen is een driefasenaansluiting van 3x25A tegenwoordig de standaard, wat een maximale capaciteit biedt van 17,25 kW. Dit is meer dan voldoende voor huishoudelijke apparaten zonder zwaar industrieel gebruik.

Bedrijfsinstallaties

Bedrijven hebben vaak te maken met een zwaardere energiebehoefte. Afhankelijk van de apparatuur en de grootte van het gebouw kunnen bedrijven een elektriciteitsaansluiting nodig hebben van bijvoorbeeld 3x80A of zelfs meer. Deze krachtigere aansluitingen bieden meer vermogen, tot wel 55,2 kW (bij 3x80A).

Bedrijfsinstallaties vereisen vaak de hulp van een gespecialiseerde elektricien om de juiste capaciteit en veilige verdeling van de stroom te waarborgen.

Hoeveel Capaciteit Heb ik Nodig?

De benodigde aansluitcapaciteit hangt af van het gelijktijdige gebruik van apparaten. De som van het wattage van alle aangesloten apparaten bepaalt hoeveel stroom er nodig is. Het is essentieel dat de installatie niet wordt overbelast, omdat dit kan leiden tot stroomuitval of zelfs brandgevaar.

De formule voor het berekenen van de benodigde capaciteit is eenvoudig: Stroom (A) x Spanning (V) = Vermogen (W).

Bijvoorbeeld, een aansluiting van 3x25A in een huis biedt 17.250 watt. Voor een gemiddelde woning is dit ruim voldoende om elektrische apparaten gelijktijdig te laten werken zonder problemen.

Krachtstroom voor Zware Apparatuur

Krachtstroom, ook bekend als draaistroom, is nodig voor apparaten die veel elektriciteit verbruiken, zoals zware machines in werkplaatsen of industriële ovens. In plaats van één fase (zoals bij 230V-apparaten), maakt krachtstroom gebruik van drie fasen. Dit creëert een spanningsverschil van 400 volt tussen de fasen, wat zorgt voor meer vermogen.

Krachtstroom vereist speciale installaties, zoals dikkere kabels om de warmte en het hogere vermogen veilig te kunnen afvoeren. Dit type aansluiting wordt vaak gebruikt in industriële omgevingen en bij bedrijven met zware machines.

Veiligheid en Beheer van Laagspanningsinstallaties

Om de veiligheid van een laagspanningsinstallatie te waarborgen, is het cruciaal dat alle componenten, zoals zekeringen, automaten en bedrading, correct zijn geïnstalleerd en gedimensioneerd. Een hoofdzekering beschermt de hoofdaansluiting en voorkomt dat er te veel stroom door de installatie gaat.

Elke aanpassing of uitbreiding van een bestaande installatie moet worden uitgevoerd door een gecertificeerd installateur om te voldoen aan de eisen van de NEN-1010 norm, die geldt voor elektrische installaties in Nederland.

Conclusie

Laagspanning is een breed begrip dat zowel in huishoudelijke als industriële omgevingen wordt toegepast. Het speelt een cruciale rol in het veilig en efficiënt gebruik van elektrische energie. Of je nu een woning of een bedrijf hebt, het is belangrijk om te begrijpen welke capaciteit en spanning je nodig hebt voor je elektrische installaties.

Heb je hulp nodig bij het optimaliseren van je laagspanningsinstallatie? Hadka is jouw betrouwbare partner voor advies, installatie en onderhoud van laagspanningssystemen. Neem vandaag nog contact met ons op voor meer informatie of een vrijblijvende offerte!